در طول صدارت دولت کارتر، برژینسکی مشاور امنیت ملی آمریکا به منطقه جغرافیایی گسترده و هلالیشکل جنوب شرق و جنوب غرب آسیا بهعنوان منطقه بحران اشاره کرده بود که منظور او اشارهای است ضمنی به چالشهای ظاهری و گسترده امروز گروههای افراطی و بنیادگرای اسلامی در منطقه. در حال حاضر دولت ترکیه با ابتکار عملهای مثبت خویش در تلاش است که در این منطقه بحران خیز گامهای مؤثری بردارد.
در 28 جولای در یک کنفرانس مشترک خبری که بین وزیر امنیت ملی عراق و وزیر کشور ترکیه صورت گرفت بر توافقنامهای تاکید شد که در جنگ علیه حزب کارگران کردستان که از نظر دولت ترکیه سازمانی تروریستی است همکاری کنند. (وجود جمعیتهای کرد در هر دو کشور سیاستهای داخلی آنها را با چالشهایی مواجه کرده است.)چند هفته پیش مقاماتی از کشورهای استرالیا، بلغارستان، مجارستان و رومانی با رهبران ترک در آنکارا ملاقات کرده و برای ساختن یک خط لوله جدید گاز توافقنامهای امضا کردند.
اجرای این پروژه از تنش بین اتحادیه اروپا و ترکیه خواهد کاست و زمینه را برای پذیرش ترکیه بهعنوان عضوی از اعضای اتحادیه اروپا هموار خواهد کرد.اگر این پروژه به مرحله اجرا در آید از وابستگی اروپا به گاز روسیه تا حد زیادی کاسته خواهد شد. ابتدای سالجاری روسیه برای صدور گاز خود از طریق خاک اوکراین به اروپا با مشکلاتی مواجه و صدور گاز برای مدت کوتاهی قطع شد. این موضوع با مذاکراتی که با اوکراین صورت گرفت بهطور موقت حل شده است.
پیروزی حزب اسلامی عدالت و توسعه ترکیه به رهبری نخستوزیر کنونی رجب طیب اردوغان نگرانیهایی را در سطح جهان ایجاد کرد. همچنین انتخاب وزیر امور خارجه قبلی عبدالله گل بهعنوان رئیسجمهوری بر شدت این نگرانیها افزود و بر هراس از افراط گرایی اسلامی و بیثباتی سیاسی دامن زد. این نگرانی در حالی است که همسر رئیسجمهوری از حجاب اسلامی و روسری استفاده میکند و در اماکن عمومی بهطور رسمی شرکت نمیکند و به یک نماد مذهبی در بین زنان ترک تبدیل شده است.از زمان انقلاب سال 1920 به رهبری مصطفی کمال آتاترک براساس قانون اساسی، دولت ترکیه به یک دولت سکولار تبدیل شده است.
در این سیستم حکومتی ارتش بهعنوان نگهبان کشور در خدمت حفاظت از دولتی غیرمذهبی است.در نیم قرن گذشته ژنرالهای ارتش 4 بار برای مداخله وارد عمل شدند و در مواقعی نیز این مداخلات با خونریزی همراه بوده است. در مراسم تنفیذ ریاستجمهوری عبدالله گل نیز افسران ارتش این مراسم را تحریم کردند. دولت ترکیه دولتی میانهرو و ضدتروریست است. اعمال تروریستی در ترکیه با شکست مواجه شده و دشمنی مردم نسبت به عاملین آن جنایات افزایش یافته است و مردم ترکیه مخالفت خود را در برابر القاعده و دیگر جنبشهای افراطی به اثبات رساندهاند. ترکیه از نظر موقعیت جغرافیایی و استراتژیک برای آمریکا و منطقه دارای اهمیت ویژهای است.
دولت آنکارا روابط خود با اسرائیل را حفظ کرده و مسیرهای تجاری و خطوط دریایی خود را که شامل تنگه بسفر و کوههای قفقاز است بهشدت کنترل میکند. تهاجم آمریکا به عراق که با مخالفت ترکیه روبهرو شد تا حدی باعث تیرگی روابط دوکشور شد اما قطع روابط دوجانبه را در پی نداشت. ریشه همکاریهای آنکارا- واشنگتن گسترده است. در طول نخستین جنگ خلیجفارس جنگنده بمبافکنهای 52- B آمریکا در خاک ترکیه آرایش میشدند و همکاری این کشور با آمریکا در قضیه افغانستان نیز با اهمیت است. باراک اوباما در سفری که در بهار سالجاری به اروپا داشت از ترکیه نیز دیدار کرد و مورد استقبال مقامات ترک قرار گرفت.
The China Post
15 اوت 2009